Matthew 13

Di ala kai o tangada haga nonnono

(Mark 4.1-9; Luke 8.4-8)

1Di laangi la hua, Jesus ne hagatanga i di hale, ga hana, ga noho i tongotai belee hai ana agoago. 2Digau dogologowaahee gu haganiga i dono gili, ga hidi iei mee, ga gaga gi hongo di boodi, ga noho i lodo, gei nia daangada e tuu i tongotai. ^a 3Mee nogo agoago i nia ala kai, e hagi ang gi digaula nia mee e logo boloo, “Dahi daane ne hana e haga nonnono ana lii. 4Dana haga nonnono i lodo di hadagee deelaa, hunu lii gu monnono gi hongo nia ala lligi, gei nia manu gu mmaangi mai, gu gai nia maa. 5Hunu maa ne monnono gi lodo di gowaa haduhadu, di gowaa dela e hogoohi ono gelegele, gei ne tomo limalima, idimaa, nia gelegele la hagalee llala. 6Di madagoaa di laa ne hobo, gei nia lii ala ne tomo, la gu mae, idimaa, nia aga o nia maa digi dau gi di gowaa e llala. 7Hunu lii ne monnono gi lodo nia geinga duduia. Di madagoaa nia geinga duduia ne tomo aga, gu hai nia lii gi dee tomo. 8Hunu lii ne monnono gi hongo nia gelegele humalia, gu tomo, gu hua dagi llau, dagi modoono, dagi motolu.” 9Jesus ga hagaodi dana agoago, ga helekai, “Tangada ono dalinga i golo, gei mee gi hagalongo!”

Tadinga o nia ala kai

(Mark 4.10-12; Luke 8.9,10)

10Ana dama agoago ne lloomoi gi Jesus, ga heeu gi mee, “Goe e aha dela e hai hegau i nia ala kai ang gi nia daangada?” 11Jesus ga helekai, “Idimaa, gu dumaalia adu gi goodou gi iloo nia mee ngala huogodoo o Tenua o God di Langi, gei hagalee ang gi digaula. 12Tangada dela iai dana mee, geia e haga uda anga ginai nia mee e logo gi dohu gi nonua. Gei tangada dela dana mee ai, dana mee dulii dela i dono baahi, le e daa gi daha. ^b 13Deenei tadinga o agu ala kai agoago: digaula e mmada, gei e de gidee, e hagalongo gei e de longono be e de modongoohia. 14Deenei laa di kokohp o Isaiah e helekai i digaula boloo:

Digau aanei ga hagalongo, ga hagalongo, gei e de iloo, ga mmada, ga mmada, gei e de gidee. ^c
15Idimaa, lodo digaula gu hamaaloo, nia dalinga digaula gu bonodia, nia golomada digaula gu dee gida. Gei di maa hagalee hai beenei, digaula e mee hua di mmada gi nadau golomada, nadau dalinga e mee di hagalongo, gei nadau hagamaanadu le e modongoohia, gei digaula ga loomoi gi muli gi di au, gei au ga hagahili digaula. Aanei nnelekai a God. 16Gei goodou, goodou gu haga maluagina, idimaa, godou golomada e gidee, gei godou dalinga e longono. ^d 17Au e hagi adu gi goodou di tonu bolo nia soukohp dogologo mo nia daangada a God dogologo e hiihai huoloo e mmada gi nia mee ala ne mmada ginai goodou, gei digaula deemee. Digaula e hiihai e hagalongo gi nia mee ala ne hagalongo ginai goodou, gei digaula deemee.

Jesus e haga modongoohia di ala kai o tangada haga nonnono mee

(Mark 4.13-20; Luke 8.11-15)

18“Hagalongo, kaabee ina tadinga di ala kai o tangada haga nonnono lii: 19Digau ala gu longono nia helekai o Tenua King, gei e de iloo, le e hai gadoo be nia lii ala ne monnono gi hongo nia ala lligi. Di hagataalunga huaidu ga hanimoi, ga kae nia mee ne haga monnono gi nadau lodo. 20Nia lii ala ne monnono gi hongo di gowaa haduhadu, aalaa go digau e hagalongo gi nia agoago, ga limalima ga tentene i di nadau longono nia maa. 21Gei hagalee mau i nadau baahi, di madagoaa di haingadaa be taaligi ga tale gi digaula i di gili nia agoago aanei, digaula ga limalima hua di kili gi daha nadau hagadonu. 22Gei nia lii ala ne monnono gi mehanga nia geinga duduia, go digau ala ne longono nia agoago, gei te nnoomaalia o di mouli nei, mo di hiihai gi nia maluagina gu haga deaadee nia agoago aalaa, ga hidi ai digaula ga dee hua. 23Gei nia lii ala ne monnono gi hongo nia gelegele humalia, go digau ala e longono nia helekai ga iloo, ga hua dagi llau, dagi modoono, dagi motolu.”

Di ala kai o nia geinga huaidu

24Jesus ne hagi ang gi digaula tuai ala kai: “Tenua o God di Langi e hai beenei: Dahi daane hai hadagee ne haga nonnono ana lii humalia i lodo dana hadagee. 25Dahi boo hua, di madagoaa nia daangada gu kii, tangada hagadaumee ga hanimoi, ga haga nonnono ana lii huaidu i mehanga nia lii humalia aalaa, ga hana. 26Nia lii humalia ga tomo, gu daamada ga hua, gei nia geinga huaidu gu tomo aga labelaa. 27Digau hai hegau ga lloomoi gi mee, ga helekai boloo, Meenei, nia lii humalia ne haga nonnono kooe gi lodo dau hadagee, ma nia geinga huaidu ne lloomoi i hee? 28Tangada dana hadagee ga helekai boloo, Tangada hagadaumee dela ne hai di mee deenei. Digaula ga heeu, Goe e hiihai bolo gimaadou gi daagia nia geinga huaidu aalaa? 29Gei mee ga helekai, Deeai. Maa goodou ga daagi nia geinga huaidu, gei ga daagi labelaa nia laagau humalia dalia nia geinga huaidu aalaa. 30Goodou heia nia geinga huaidu mono laagau humalia gi tomo ngaadahi, gi dae gi di laangi dela e hadi ai nia maa. Gei au ga helekai gi digau hadi hua laagau gi daagia nia geinga huaidu i mua, gi nnoodia gi hai nia uu mee e dudu, gei nia hua laagau humalia la ga hagabudu, ga dugu gi lodo dogu hale benebene mee.”

Di ala kai o di lii laagau-“mustard”

(Mark 4.30-32; Luke 13.18,19)

31Jesus ne helekai gi digaula tuai ala kai: “Tenua o God di Langi le e hai be di lii laagau-“mustard”. Tangada ne kae di maa, ga dogi i lodo dana gowaa dogi mee. 32Di lii deenei, dela koia e dulii loo i nia lii huogodoo, ga tomo aga ga hai di laagau damanaiee i nia laagau huogodoo. Gei nia manu ga mmaangi mai ga hai nadau waehongo i hongo nia manga.”

Di ala kai o nia ‘yeast’

(Luke 13.20,21)

33Jesus ne helekai ang gi digaula tuai ala kai: “Tenua o God di Langi le e hai beenei. Di ahina ne kae ana ‘yeast’, ga unugi gi nia palaawaa, gei nia palaawaa aalaa la gu tanga huogodoo.”

Jesus e hai hegau i nia ala kai

(Mark 4.33,34)

34Jesus e agoago nia mee huogodoo aanei gi digau dogologo i nia ala kai. Mee e agoago hua i nia ala kai gi digaula. 35Mee ne hai beenei bolo gi kila nia helekai soukohp boloo:

Au e hai hegau i nia ala kai i dogu madagoaa e helekai gi digaula. Au ga haga modongoohia gi digaula nia mee huogodoo ala e dee modongoohia mai loo i taamada henuailala.” ^e

Jesus e haga modongoohia aga di ala kai o nia geinga huaidu

36Jesus ga hagatanga gi daha mo digau dogologo, ga ulu gi lodo di hale. Ana dama agoago ga lloomoi gi mee, ga helekai, “Hagamodongoohia ina di ala kai o nia geinga huaidu ala i lodo di hadagee le e hai bolo aha?” 37Jesus ga helekai, “Tangada ne haga nonnono ana lii humalia, la go Tama Tangada. 38Di hadagee la go henuailala. Nia lii humalia la go digau Tenua o God di Langi. Nia geinga huaidu la go nia hoo o Satan. 39Di hagadaumee dela ne haga nonnono ana lii geinga huaidu, la go Satan. Di madagoaa e hadi nia hua laagau la go di hagaodi o di madagoaa. Digau hadi hua laagau, la go digau di langi. 40Di hai o nia geinga huaidu ala e hagabudu mai gi di gowaa e dahi e kae e dudu i lodo di ahi, e hai gadoo be di hai dela ga hai i di laangi hagaodi. 41Tama Tangada ga hagau ana gau di langi gi hagabudu ina gi daha mo dono henua digau huogodoo ala e hai nia daangada gi too gi lodo di huaidu, mo nia daangada e haihai nia mee huaidu huogodoo ala i golo, 42bolo gi kilia digaula gi lodo di ahi maaloo, di gowaa e tangitangi ai, ge e gadigadi nadau niha. 43Gei nia dama a God ga maahina gadoo be di laa i lodo Tenua o di nadau Damana. Tangada ono dalinga i golo, gei mee gi hagalongo!

Di ala kai o di maluagina ngala

44“Tenua o God di Langi e hai beenei. Taana ga gida di maluagina dela e ngala i lodo di gelegele. Gei taane ga danu labelaa di maa, gu tentene huoloo, ga hana ga hui gi daha ana mee huogodoo ala e hai mee ginai, ga hana ga hui di gowaa.

Di ala kai o di hadu lodo baehua

45“Tenua o God di Langi e hai beenei. Tangada e halahala ana hadu lodo baehua humalia. 46Geia ga gidee ia di hadu kaedahi hagalabagau, geia ga hana, ga hui gi daha ana mee huogodoo, ga hui di hadu lodo baehua deelaa.

Di ala kai o di gubenge

47“Tenua o God di Langi le e hai labelaa beenei. Digau hai iga ne hudu nadau gubenge gi lodo di monowai belee kumi nnagadilinga iga huogodoo. 48Gei di gubenge la gu honu, digaula ga hudi aga gi tongotai, ga noho gi lala beleehilihili nia iga. Nia iga humalia ga haa gi lodo nia begedu, nia iga huaidu ga kili gi daha. 49Deenei di mee ga hai i di hagaodi o di madagoaa. Digau di langi ga hagau e hili digau huaidu huogodoo gi daha mo digau humalia, 50ga kili digau huaidu gi lodo di ahi maaloo i di gowaa e tangitangi ai digaula, gei e gadigadi nadau niha. 51Jesus ga heeu gi digaula, “Goodou gu iloo nia mee aanei?”

Digaula ga helekai, “Uaa.” 52Geia ga helekai gi digaula, “Malaa, tangada hagadondonu haganoho dela ma ga hai tama agoago i lodo Tenua o God di Langi, le e hai be tagi o di hale dela e daa ono maluagina hoou mo pobo gi daha mo dono hale benebene mee.”

Jesus e haga balumee go digau o Nazareth

(Mark 6.1-6; Luke 4.16-30)

53Jesus ga haga lawa ana ala kai nogo agoago gi digaula, geia ga hagatanga gi daha mo di gowaa deelaa. 54Ga hana gi dono guongo, ga hai ana agoago i lodo synagogee, gei digaula gu goboina huoloo, ga heeu boloo, “Di kabemee mono haga goboina a maa ne gaamai i hee? 55Mee hagalee go tama a taane hau hale? Tinana o maa hagalee go Mary, ono duaahina go James, Joseph, Simon mo Judas? 56Gei ono duaahina ahina hagalee aanei i tadau baahi? Malaa, nia mee a maa ne gaamai i hee?” 57Gei digaula gu haga balumee a mee.

Jesus ga helekai gi digaula, “Nia soukohp e hagalaamua i nia gowaa huogodoo, gei hagalee go dono guongo donu mo ono gau e hagalaamua a mee.” ^f 58Jesus digi hai ana mogobuna e logo i golo, idimaa, digaula hagalee hagadonu.